Στην Ελλάδα, η συμμετοχή των γυναικών στην Εθνική Αντίσταση υπήρξε σημαντική. Χιλιάδες είναι εκείνες που πάλεψαν απέναντι στον κατακτητή, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, ενώ πολλές από αυτές εκτελέστηκαν. Όλες αυτές οι γυναίκες έγιναν σύμβολο του αντιναζιστικού αγώνα χαράζοντας δρόμο για ελευθερία και αξιοπρέπεια.
Η Λέλα Καραγιάννη, υπήρξε από τις πιο γνωστές μορφές της αστικής αντίστασης κατά των Γερμανών στην κατοχή. Γεννήθηκε το 1898 στη Λίμνη Ευβοίας, αλλά πέρασε τα περισσότερα χρόνια της στην Αθήνα, όπου ζούσε με το σύζυγό της φαρμακοποιό Γιώργο Καραγιάννη. Αποτέλεσε την ψυχή της αντιστασιακής οργάνωσης «Μπουμπουλίνα»(oνόμασε την οργάνωσή της «Μπουμπουλίνα», χρησιμοποιώντας το πατρικό όνομα της μητέρας της Σοφίας Μπούμπουλη, απόγονο της ιστορικής οικογένειας των Σπετσιωτών καπεταναίων και της εθνικής ηρωίδος της επαναστάσεως του 1821, Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας), η οποία είχε ως κύριο στόχο τη διάσωση Βρετανών αξιωματικών και τη διενέργεια σαμποτάζ.
Ο άγγλος αξιωματικός και συγγραφέας, Ουίλφρεντ Μπάιφορντ-Τζόουνς γράφει το 1946: «Ο καθηγητής Λούρος με έφερεν είς επαφήν με την οικογένειαν μιας ηρωίδος της αντιστάσεως της νοσοκόμου Λέλας Καραγιάννη, που από το 1941 εβοήθησεν εκτοντάδας Βρετανών αξιωματικών και ανδρών να δραπετεύσουν.(…)Η περίπτωσις της Λέλας Καραγιάννη είνε πραγματικά μοναδική. Μητέρα επτά παιδιών είχεν κατορθώσει να εισαγάγη εις την Γκεστάπο και τα Ες-Ες πράκτορας, που της διαβίβαζαν πολυτίμους πληροφορίας. «Όταν οι Γερμανοί ήλθαν εις τας Αθήνας, χωρίς να ειδοποιήση τον άνδρα της, επούλησε τα κοσμήματά της και ηγόρασε δύο σπίτια, ένα εις την οδόν Φυλής 226 και δεύτερον εις την οδόν Λήμνου 1. Τα δύο αυτά εχρησιμοποιούντο ως κρυψώνες ή καλύτερα ενδιάμεσοι σταθμοί φυγαδεύσεως Άγγλων στρατιωτικών και Ελλήνων πατριωτών.(…)Όταν τα μέλη της οικογενείας της έμαθαν τον ρόλον που έπαιζε, έσπευσαν να γίνουν μέλη της μυστικής οργανώσεως της και μαζί με έναν αστυνομικόν ονόματι Γεώργιον Μήτσου που εξέδιδε πλαστές ταυτότητες και ένα αρτοποιόν του στρατοπέδου συγκεντρώσεως αιχμαλώτων Κοκκινιάς ηλευθέρωναν, υπό την καθοδηγήσιν της μητέρας των , αιχμαλώτους και τους έστελναν εις την Αίγυπτον, ύστερα από μικράν παραμονήν εις τα σπίτια της. Εχρησιμοποιούσαν μάλιστα διά την φυγάδευσιν το ιδιόκτητον καϊκι της Λέλας Καραγιάννη με καπετάνιον τον Ηλίαν Χρυσίνην». Το 1944 γίνεται μέλος του κατασκοπευτικού δικτύου «Απόλλων».
Η «Σιωπηλή Στρατιά»
Ήταν αρχές Μαΐου του 1941, όταν η Λέλα Καραγιάννη ίδρυσε μια μυστική ομάδα που θα έπαιζε σημαντικό ρόλο στην Εθνική Αντίσταση. Η «Σιωπηλή Στρατιά», όπως την ονόμασε, αποτελείτο από τα έξι μεγαλύτερα παιδιά της, τον σύζυγό της, τρεις οικογενειακούς γιατρούς και ορισμένους φίλους απόλυτης εμπιστοσύνης. Ο χώρος όπου συναντιόταν η ομάδα και κατέστρωνε τα σχέδιά της ήταν το σπίτι της οικογένειας Καραγιάννη στην οδό Λήμνου 1. Ένα μήνα μετά, η «Σιωπηλή Στρατιά» εξελίχθηκε σε αντιστασιακή οργάνωση και μετονομάστηκε σε «Μπουμπουλίνα», προς τιμήν της ηρωίδας του ’21 και προγόνου της Λέλας. Τα μέλη της ανέρχονταν πλέον στα 100, συμπεριλαμβανομένων ανδρών και γυναικών όλων των κοινωνικών στρωμάτων. Η Λέλα Καραγιάννη, ως επικεφαλής της αντιστασιακής οργάνωσης «Μπουμπουλίνα», ήταν εκείνη που έθεσε τους κανόνες για τη δράση και την ασφάλεια των μελών.
Η Λέλα Καραγιάννη αναγνωρίστηκε ως «Αυτοτελής Αρχηγός» της Αντιστασιακής Οργάνωσης «Μπουμπουλίνα 1941-1944» με επίσημο βασιλικό διάταγμα
Από την πρώτη στιγμή συγκάλεσε τους συνεργάτες της, προκειμένου να τους δώσει κατευθυντήριες γραμμές. Για λόγους ασφαλείας, απέφευγε να τους συναντήσει όλους μαζεμένους και έτσι τους χώρισε σε μικρές ομάδες των δύο ή τριών ατόμων. Τα λόγια της ήταν ενθαρρυντικά και είχαν ως στόχο να ξεσηκώσουν τα μέλη της οργάνωσης. «Ο αγώνας μας δεν έχει μέτωπο, μόνο στόχους. Για να πετύχουμε τους στόχους μας χρειάζεται πειθαρχία, απόλυτη μυστικότητα και σύνεση. Πρέπει να χτυπήσουμε τον εχθρό με τα δικά του όπλα, εκ των έσω. Θα φτιάξουμε τον δικό μας Δούρειο Ίππο». Η πρώτη τους ενέργεια ήταν η ανεύρεση και περίθαλψη αξιωματικών και οπλιτών των συμμαχικών δυνάμεων, που είχαν αποκοπεί από τις μονάδες τους και αναζητούσαν τρόπους επιβίωσης και διαφυγής. Πολλούς από αυτούς τους έστειλαν να μείνουν σε σπίτια ντόπιων, οι οποίοι δέχτηκαν να τους βοηθήσουν και να τους κρύψουν. Ωστόσο, η Καραγιάννη δήλωσε εξαρχής πως θα ήταν εκείνη υπεύθυνη για τα έξοδα της διατροφής τους, τον ρουχισμό και την ιατρική τους περίθαλψη. Μία ακόμη ανάγκη που έπρεπε να καλυφθεί όμως, ήταν τα τσιγάρα τους. Η επικεφαλής της οργάνωσης έλεγε χαρακτηριστικά: «Αυτά τα εγγλεζάκια δεν τα προφταίνω. Καπνίζουν σαν φουγάρα». Η λύση δόθηκε με ένα τηλεφώνημα του συζύγου της, Νίκου Καραγιάννη, στον καλό του φίλο και καπνοβιομήχανο, Τάσο Παπαστράτο. Εκείνος δέχτηκε να συνεισφέρει, εξασφαλίζοντάς τους αρκετές κούτες με τσιγάρα.
Στις Φυλακές «Αβέρωφ»
Η αντιστασιακή δράση της Λέλας Καραγιάννη έγινε αντιληπτή από τις κατοχικές δυνάμεις τον Σεπτέμβριο του 1941. Τότε το ζεύγος Καραγιάννη συνελήφθη και οδηγήθηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Η Λέλα για να απαλλάξει τον σύζυγό της από τις ευθύνες, δήλωσε το πατρικό της όνομα, Μινοπούλου και ισχυρίστηκε πως είναι σε διάσταση με τον άντρα της τα δύο τελευταία χρόνια. Ο Νίκος Καραγιάννης αφέθηκε ελεύθερος δύο μήνες μετά τη σύλληψή του, ενώ η Λέλα παρέμεινε στη φυλακή, πέρασε από ιταλικό στρατοδικείο και τελικά απαλλάχθηκε τον Μάρτιο του 1942, λόγω έλλειψης στοιχείων. Κατά την εξάμηνη παραμονή της στη φυλακή, καλλιέργησε διασυνδέσεις που τη βοήθησαν να διοικήσει την οργάνωσή της και να κρατήσει άμεση επαφή με τα παιδιά και τους συνεργάτες της. Κατάφερε να χρησιμοποιήσει τους ίδιους τους δεσμοφύλακες, οι οποίοι αποδείχθηκαν καλοί πατριώτες και πρόθυμοι να μεταφέρουν τα μηνύματά της στα παιδιά και τους συνεργάτες της. Παράλληλα, της έδιναν πληροφορίες για όσα άκουγαν από τους άλλους φυλακισμένους και την ενημέρωναν για τις εξελίξεις μέσα στις φυλακές. Όλα αυτά της φάνηκαν χρήσιμα μετά την αποφυλάκισή της. «Αν νομίζουν τα ναζιστικά θηρία πως οι Έλληνες έχουμε υποκύψει και ο πόλεμος έχει τελειώσει, θα τους δώσουμε να καταλάβουν πως για μας ο πόλεμος μόλις έχει αρχίσει». Αυτά ήταν τα λόγια της Λέλας Καραγιάννη όταν ανέλαβε και πάλι τα ηνία της οργάνωσης.
Η μετάδοση των πληροφοριών και το μαρτυρικό τέλος
Δικοί της άνθρωποι σε θέσεις κλειδιά, έκλεψαν σχέδια και πληροφορίες για τις μετακινήσεις του εχθρού. Έτσι, τα μυστικά των γερμανικών και ιταλικών ναυαρχείων και φρουραρχείων έφτασαν στα χέρια της αρχηγού. Αμέσως, οι πολύτιμες πληροφορίες μεταδόθηκαν στο συμμαχικό στρατηγείο, με αποτέλεσμα να προκληθούν σημαντικές ζημιές κατά του Γ’Ράιχ. Το δίκτυο πληροφοριών της Καραγιάννη ήταν υπεύθυνο για τις ανατινάξεις αεροδρομίων, αλλά και για τις καταβυθίσεις υποβρυχίων και νηοπομπών που μετέφεραν πυρομαχικά, καύσιμα και τρόφιμα στους κατακτητές. Τον Ιούλιο του 1944, η λεγόμενη «Μπουμπουλίνα της Κατοχής» συνελήφθη ως αρχηγός της αντιστασιακής οργάνωσης. Κατηγορήθηκε για κατασκοπεία και μετάδοση πληροφοριών στους Εγγλέζους και τους συμμάχους τους και υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια.
Ο γιος της Γιώργος μπροστά στην προτομή της. Αρχείο Μηχανή του Χρόνου
Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1944, στο Χαϊδάρι, η Λέλα Καραγιάννη οδηγείται στο θάνατο μαζί με έξι (6) γυναίκες και εξήντα πέντε (65) άντρες. Η φωνή της ακούγεται να ενθαρρύνει τους μελλοθάνατους. «Ψηλά τα κεφάλια μας παιδιά. Είμαστε Έλληνες και πέφτουμε για την πατρίδα». Ξεψύχησε με τη φράση «Ζήτω η Πατρίδα! Ζήτω η Λευτεριά!».
Σκίτσο του Φωκίωνα Δημητριάδη, 5.6.1946, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Όπως διηγείται ο Βύρων Καραγιάννης
(γιος της Λέλας Καραγιάννη):
«Παρ’ όλο που μέσα μου ήξερα πολύ καλά ότι δεν θα ξανάβλεπα την μητέρα μου γιατί η κατηγορία ήταν βαρύτατη: «Αρχηγός οργάνωσης, κατασκοπεία σε βάρος των Γερμανών, σαμποτάζ», ήλπιζα μέσα στην απελπισία μου σε κάποιο θαύμα. Όμως το θαύμα δεν έγινε, αλλά η θυσία της Μάνας για την Πατρίδα! Η Λέλα Καραγιάννη, η ηρωίδα Πολύτεκνη Μάνα, εκτελέστηκε από «τους σιδηρόφραχτους και θηριώδεις» Ναζί του Χίτλερ, πριν προλάβει να την στεφανώσει η Λευτεριά. Με τη θυσία της σφράγισε τον τίμιο κι ένδοξο αγώνα της για την Πατρίδα. Με το αίμα της έγραψε τον ωραιότερο τίτλο τιμής: Μια Πολύτεκνη Μάνα θυσιάστηκε για την Ελλάδα!».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου