Μέρες καύσωνα διανύει η χώρα και ήδη οι υψηλές θερμοκρασίες βρίσκονται προ των πυλών. Το Κλεινόν άστυ φλέγεται και οι κάτοικοι φέρνουν στη μνήμη τους εκείνο τον φονικό καύσωνα του 1987, στον οποίον ο υδράργυρος άγγιξε τους 44 βαθμούς Κελσίου.
Δεν ήταν βέβαια ο μόνος καύσωνας των τελευταίων δεκαετιών. Ακολούθησαν και άλλοι, ορισμένοι μάλιστα με υψηλότερες θερμοκρασίες -όπως το ρεκόρ των 46 βαθμών του 2007. Ωστόσο, το 1987 το εκρηκτικό μείγμα απουσίας κλιματισμού και έλλειψης μέτρων προστασίας σε συνδυασμό με το νέφος που κάλυπτε την πρωτεύουσα εκείνη την εποχή, αλλά και την πρωτοφανή στα χρονικά διάρκεια του καύσωνα πυροδότησε τις φονικές εξελίξεις…
Στις 22 Ιουλίου, την πρώτη ημέρα του καύσωνα, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τι θα επακολουθούσε…Οι κάτοικοι αναζητούσαν δροσιά από το πυρωμένο τσιμέντο σε σιντριβάνια και σε αυτόματους πωλητές γρανίτας στο κέντρο της πόλης.
Για οχτώ συνεχείς ημέρες το θερμόμετρο δεν έπεφτε κάτω από τους 30 βαθμούς ούτε τη νύχτα. Τις πρώτες ημέρες κανείς δεν φανταζόταν τι θα ακολουθούσε. Ακόμα και τα ρεπορτάζ των εφημερίδων ήταν ψύχραιμα παρόλο που στο πρωτοσέλιδο των Νέων στις 22.7.1987 διαβάζουμε ότι είχαν ήδη σημειωθεί οι τέσσερις πρώτοι θάνατοι. «Ο καύσωνας συνέβαλε στον θάνατο 4 ατόμων δύο στην Αθήνα και δύο στον Βόλο που έπασχαν από καρδιοπάθεια, ενώ δεκάδες άλλα, μεγάλης κυρίως ηλικίας, μεταφέρθηκαν με καρδιοαναπνευστικά προβλήματα σε διάφορα νοσοκομεία». Η ανησυχία δεν ήταν μεγάλη επειδή το πρόβλημα εντοπίστηκε κυρίως σε άτομα που είχαν ήδη προβλήματα υγείας. Τις επόμενες ημέρες όμως η κατάσταση ξέφυγε....
Το
ρεπορτάζ του δελτίου ειδήσεων της ΕΡΤ στις 23 Ιουλίου κάνει λόγο για αρκετούς
θανάτους λόγω καύσωνα και πολλές εισαγωγές στα νοσοκομεία. Όμως ακόμα δεν έχει
φανεί η διάσταση της τραγωδίας…Η εικόνα άλλαξε δραματικά τις επόμενες ημέρες…
Οι διακοπές νερού και ρεύματος χειροτέρεψαν την κατάσταση. Στις 25 Ιουλίου η εικόνα ήταν πλέον ξεκάθαρη...
Το θερμικό φορτίο ήταν τόσο μεγάλο, που στην κυριολεξία λύγιζε και σίδερα, καθώς στράβωσε τις ράγες του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου στο κέντρο της Αθήνας.
Τελικά στις 25 Ιουλίου, η χώρα κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με τους νεκρούς να έχουν ήδη φτάσει τους 300. Οι νεκροθάλαμοι των νοσοκομείων είχαν γεμίσει με αποτέλεσμα να μην υπάρχει χώρος για τους νεκρούς. Τα στρατιωτικά νοσοκομεία διέθεσαν τους δικούς τους νεκροθάλαμους όμως ούτε αυτοί ήταν αρκετοί. Οι υπάλληλοι των νεκροταφείων και των γραφείων τελετών δεν προλάβαιναν να θάβουν τους νεκρούς με αποτέλεσμα να μένουν ακόμα για 24ωρα άταφοι!
Η Εφημερίδα Αυγή ανέφερε χαρακτηριστικά τότε: «Στις 9 η ώρα το βράδυ, χθες, στα νοσοκομεία που εφημέρευαν η κατάσταση ήταν εφιαλτική. Υπήρχαν παντού ράντζα για να τοποθετούνται οι άνθρωποι που κατέφθαναν με προβλήματα καρδιολογικά, πνευμονολογικά. ζαχαροδιαβήτη και εγκεφαλικά επεισόδια. Η ηλικία των πασχόντων με ελάχιστες εξαιρέσεις, κυμαινόταν μεταξύ 60 και 80 ετών. Όπως μας πληροφορούσαν οι γιατροί των νοσοκομείων οι εισαγωγές ήταν υπερτριπλάσιες των συνηθισμένων χωρίς ωστόσο να υπολογίζονται συγκριτικά τα τελικά θύματα. Μέχρι τις 9 η ώρα το βράδυ είχαν πεθάνει από θερμοπληξία: Στο Τζάνειο 27 άτομα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδινε το νοσοκομείο. ενώ σύμφωνα με άλλες πληροφορίες. οι νεκροί ανέρχονταν σε 40. Στο Γενικό Κρατικό της Νίκαιας, σύμφωνα με το νοσοκομείο. υπήρχαν 14 νεκροί, ενώ σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες. οι νεκροί ήταν 25. Στον Ευαγγελισμό είχαν πεθάνει 35 άτομα εκ των οποίων, σύμφωνα με το νoσοκομείο, οι 19 από θερμοπληξία. Στο Λαϊκό είχαν πεθάνει 5 άτομα και στο Αιγινήτειο πέθανε ένας νέος λίγο μετά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο. Από την αστυνομική διεύθυνση των Αθηνών, δόθηκαν 11 ξαφνικοί θάνατοι σε διάφορα μέρη της πόλης και από την αστυνομική διεύθυνση Πειραιά, 4 ξαφνικοί θάνατοι» (Η Αυγή/24 Ιουλίου 1987)
Σοκαριστικά ήταν πλέον τα ρεπορτάζ των δελτίων ειδήσεων της εποχής, που επιδίδονταν σε καταμέτρηση των θυμάτων. Ο Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης, τότε υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, μιλώντας στην δημοσιογράφο Έμυ Κροκίδη στις 27/07/1987 έκανε λόγο για μια πρωτοφανή κατάσταση, που έβαλε όλο το υγειονομικό σύστημα και όλον τον πληθυσμό σε δοκιμασία. Προσπαθούσε παράλληλα να καθησυχάσει τον κόσμο:«Είναι θλιβερό, αλλά όχι επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία το πρόβλημα που έχει προκύψει με την ταφή των νεκρών, λόγω της αύξησης των θανάτων», δήλωνε.
Την
έβδομη ημέρα, που άρχισε να υποχωρεί ο υδράργυρος, ο τραγικός απολογισμός ήταν
1300 νεκροί, εκ των οποίων οι 1115 ήταν στην Αττική. Τουλάχιστον επίσημα, γιατί
κάποιες πηγές κάνουν λόγο μέχρι και για 4.000 νεκρούς...
Στις 29 Ιουλίου 1987 οι New York Times έγραφαν: «Οι νεκροθάφτες έχουν εντολή να εργάζονται ακόμη και νύχτα με υπερωρίες. Τα νοσοκομεία έχουν ζητήσει πάγο από τις ψαραγορές για να ψύξουν τα πτώματα. Το καλοκαίρι της Αθήνας συνδέθηκε με τη φρίκη και το μακάβριο. Από τότε που κύμα ζέστης έπληξε πριν από δέκα την πόλη, που περίμενε ένα ζεστό καλοκαίρι, αλλά όχι τόσο ζεστό, η κυβέρνηση εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία τουλάχιστον 700 άνθρωποι -και δημοσιογραφικές πληροφορίες λένε πως είναι τουλάχιστον 1.000- έχουν πεθάνει. Ενώ ήταν περίοδος χαλάρωσης έχει γίνει στιγμή φρίκης και αμφισβήτησης της ικανότητας της Πολιτείας να διαχειριστεί ακραία φαινόμενα».
Στο μυθιστόρημα του Αλέξη Πανσέληνου, «Βραδιές Μπαλέτου» για εκείνες τις δύσκολες μέρες του 1987 διαβάζουμε τα εξής:
«Η πύλη είχε στενέψει από την πολυκοσμία. Όλοι αυτοί που είχαν εξαφανιστεί από τους δρόμους λες και είχανε μαζευτεί εδώ. Στην είσοδο το πλήθος σχημάτιζε δύο ρεύματα. Ένα αριστερά που έμπαινε, ένα δεξιά που έβγαινε. Στις δυο πλευρές του μαντρότοιχου, τα κιόσκια με τους ανθοπώλες ήταν άδεια. Κάτι κακομοιριασμένα λουλούδια απόμεναν, με πέταλα μαύρα στις άκρες, κοτσάνια τσακισμένα και μαραμένα φύλλα, μερικά βάζα με πρασινάδα που βάζουν παραγέμισμα στις ανθοδέσμες. Πάνω από αυτό το λιγοστό και ταλαίπωρο εμπόρευμα μαυροντυμένοι πελάτες έσκυβαν, ξεδιάλεγαν, παζαρεύανε. Βιαστικοί, άρπαζαν στον αέρα τις κακοτυλιγμένες ανθοδέσμες και τρέχανε να στριμωχτούν κι εκείνοι στο ρεύμα που έμπαινε. Νεκροφόρες περισσότερες από τα ταξιά. Κι έρχονταν συνεχώς. Παπάδες, σφουγγίζοντας τον ιδρώτα, με τα καλυμμαύχια στο χέρι και τις πλεξίδες τους οι γεροντότεροι μισολυμένες, κάπνιζαν βιαστικά, και χαμηλόφωνα λογομαχούσαν μεταξύ τους ή τσέπωναν από τους συγγενείς διπλωμένα ματσάκια κατοστάρικα, που τα έχωναν στο παντελόνι παραμερίζοντας το ράσο. Με τα πολλά, μπήκαν στον περίβολο. Ο θόρυβος εδώ ήταν μεγαλύτερος. Μυρμήγκια οι άνθρωποι στα σκαλοπάτια, στις τσιμεντένιες βεράντες, στους διαδρόμους και στα βοηθητικά κτίσματα. Οι πόρτες στους νεκροθάλαμους ήταν μπουκωμένες από σειρές που την ίδια στιγμή προσπαθούσανε να μπούνε και να βγουν –οι τελευταίοι σκεπάζοντας το πρόσωπο με τα μαντίλια-, και η παράδοξη αυτή ανθρώπινη κοτσίδα σφάδαζε μια προς τα δω, μια προς τα κει, σαν χοντρό ερπετό που είχε σφηνώσει. Έξω από τα εκκλησάκια, η συνοδεία που έβγαινε ακολουθώντας κάποιο φέρετρο παραμέριζε για την άλλη που έμπαινε πίσω από το δικό της. Μια μυρωδιά τους χτύπησε, βαριά και δυσάρεστη, που ερχόταν από παντού. Τα μαντίλια δεν σκούπιζαν δάκρυα, ρουθούνια σκέπαζαν».
Ο Καύσωνας του 1987, ήταν ο πιο πολύνεκρος καύσωνας στα ελληνικά χρονικά. Όποιος και αν ήταν τελικά ο πραγματικός αριθμός των νεκρών ένα είναι το βέβαιο, ότι μέχρι και σήμερα αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες της χώρας εν καιρώ ειρήνης…
Πηγές
https://www.mixanitouxronou.gr
https://www.ertnews.gr/anadromes/o-fonikos-kaysonas-toy-1987-deite-ta-reportaz-tis-epochis/
Αλέξης Πανσέληνος, Βραδιές Μπαλέτου, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/o-fonikos-kafsonas-tou-1987-i-nekri-xeperasan-tous-1300-ke-epidi-gemisan-i-thalami-ton-nosokomion-tous-evazan-akoma-ke-se-vagonia-psigia-tou-ose-i-thermokrasia-gia-8-meres-eftase-stous-44-vathmous/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου