Διάχυτο μέσα στα χρόνια ήταν το ενδιαφέρον για την τοπική Λαογραφία της Ρούμελης. Αυτό μπορεί να το αντιληφθεί κανείς άλλωστε από την ραγδαία αύξηση της έκδοσης των τοπικών περιοδικών της επαρχίας, τα οποία ανέδειξαν πολλές πτυχές του λαϊκού πολιτισμού της υπαίθρου, δημοσιεύοντας πολυάριθμες συλλογές υλικού.
Τα περιοδικά, είτε αφορούσαν ένα
χωριό, μια κοινότητα, είτε τον νομό Φθιώτιδας, είτε την περιφέρεια ευρύτερα,
δηλαδή την Στερεά Ελλάδα. Χαρακτηριστικό είναι το σημείωμα του περιοδικού «Φθιώτις»:
«το περιοδικόν φιλοδοξεί να συμβάλη εις
μίαν τοπικήν καλλιέργειαν των γραμμάτων, δημοσιεύον εις τα στήλας του
διηγήματα, ηθογραφίας, λαογραφικάς μελέτας, τραγούδια και άλλην φιλολογικήν
ύλην γύρω από την ζωήν και την φύσιν της Ρούμελης».
Ο νεαρός τότε Κώστας
Γεωργουσόπουλος, σήμερα σημαντικός κριτικός θεάτρου, τόνιζε: «Αι πρόοδοι της τεχνικής, της μηχανής και
της οικονομικής επιστήμης τότε μόνον γίνονται γόνιμοι σε έναν λαόν, όταν ο λαός
αυτός έχει ενδοσκοπηθεί έως τα μύχια της ψυχής του. Και η ενδοσκόπησις αυτή-βασικός
τομεύς της οποίας είναι η λαογραφία και η λαογνωσία- είναι έργον των ανθρώπων
του πνεύματος, του λαογραφού, του ποιητού, του λογοτέχνου (…) Εκείνο το πεδίο
που είναι ακόμα παρθένο και αμάλαγο είναι η λαογραφική έρευνα. Δω κι εκεί έχουν
σπαρθεί με γόνιμα σπόρια μερικές πλευρές, δω κι εκεί φωτίστηκαν ορισμένα εδάφη,
το όλο όμως είναι θεοσκότεινο, απροσπέλαστο μυστήριο, όμως και τόσο προσιτό».
Ο τότε Διευθυντής του Λαογραφικού Αρχείου καθηγητής Μέγας εξέφραζε την χαρά και την ικανοποίηση του για την δημοσίευση λαογραφικών κειμένων στο περιοδικό «Φθιώτις», αλλά ταυτόχρονα επεσήμανε την απουσία μιας αξιόλογης συλλογής από το νομό Φθιώτιδας μέχρι τότε και δήλωνε πρόθυμος να συνδράμει στην προσπάθεια αυτή στέλνοντας έντυπες οδηγίες του Λαογραφικού Αρχείου. Το περιοδικό, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψιν του την επιστολή του Μέγα, προσπαθεί να ωθήσει τους Φθιωτούς να ασχοληθούν με την λαογραφική έρευνα για να καλυφθεί σύντομα το δυσαναπλήρωτο κενό. Προς την κατεύθυνση αυτή προκηρύσσει βραβεία για τη συγγραφή πονημάτων λαογραφικού περιεχομένου, στην κριτική επιτροπή των οποίων ορίζει τον ίδιο τον Μέγα, κάτι που θα εξασφάλιζε κατά το μάλλον ή ήττον την βράβευση καλών εργασιών. Αποτέλεσμα όλης αυτής της κινητοποίησης ήταν η εκπόνηση πιο συστηματικών μελετών, που βραβεύονται και από άλλα ιδρύματα.
Την περίοδο αυτή, συγκινητική είναι και η συνεισφορά των δασκάλων κυρίως στην Φθιώτιδα, (15) στον αριθμό, οι οποίοι υπήρξαν «άοκνοι εργάτες» και συλλέκτες λαογραφικού υλικού των χωριών τους ή των χωριών που υπηρετούσαν. Οι δάσκαλοι, αφού συγκέντρωναν το υλικό, ανταποκρίνονταν στο κάλεσμα των τοπικών περιοδικών και δημοσίευαν τις συλλογές τους. Μια τέτοια στήλη ήταν τα Λαογραφικά Σύμμεικτα του περιοδικού «Φθιώτις», στην οποία ο Ε. Ασημάκης συλλέγει και δημοσιεύει λαϊκές δοξασίες από το Παλαιοχώρι Δωριέων, ο Ε. Ζαγγογιάννης έθιμα του γάμου και παραδόσεις από τις Άνω Βαρδάτες , ο Ηλ. Καινούργιος τοπωνύμια και παραδόσεις από τον Μπράλο, ο Β. Καρπέτας μαγικές και δεισιδαίμονες συνήθειες από την περιοχή της Ανατολικής Φθιώτιδας, ο Αθ. Κουμπάρος παροιμίες αγνώστου προελεύσεως, ο Ευθ. Λαζάρου τοπωνύμια από την Δρυμαία Λοκρίδας, ο Ηλ. Μπάμπαλης παραδόσεις, θρύλους, ιστορίες, αινίγματα, παροιμίες, κατάρες και βρισιές από την Σπαρτιά, ο Θ. Παναγής ειδήσεις σχετικά με την εγκυμοσύνη των γυναικών, την γέννηση, τις πρώτες περιποιήσεις και φροντίδα του νεογνού, τη λοχεία, τις παιδικές ασθένειες και τη θεραπεία τους από το Σκλήθρο , ο Αθ. Παπαγεωργίου ήθη και έθιμα, δεισιδαιμονίες και προλήψεις από το Μαυρίλο, ο Ν. Παπανικολάου ξόρκια από τα Αργύρια και ο Ε. Τσαούσης παραδόσεις και δεισιδαιμονίες από το Αμούρι. Βέβαια το περιοδικό δημοσιεύει και λαογραφικά κείμενα πέρα από την στήλη Λαογραφικά Σύμμεικτα. Αυτά τα κείμενα μπορεί να χαρακτηριστούν είτε τοπικά για όσα αφορούν τη Φθιώτιδα, ή και μη τοπικά για τα ευρύτερα περιγραφικά και ερμηνευτικά.
Εκτός από το περιοδικό «Φθιώτις», συλλογές από την Φθιώτιδα αλλά και από την Ρούμελη γενικότερα δημοσιεύονται, ήδη από την δεκαετία του 50' και του 60' στα «Ρουμελιώτικα γράμματα» την «Στερεοελλαδική Εστία» και το «Ρουμελιώτικο Ημερολόγιο», τη «Ρουμελιώτικη Βίγλα», τα «Αιτωλικά Γράμματα», τα «Αιτωλοακαρνανικά Χρονικά», τη «Ρουμελιώτικη Τέχνη» ενώ από τα τέλη της δεκαετίας του 60' ξεκινούν άλλα δύο περιοδικά με λαογραφική ύλη, η «Στερεά Ελλάς» με εμβέλεια σε όλους τους νομούς της Ρούμελης, τα «Φθιωτικά χρονικά» και τα «Νεχωρίτικα Νέα» με ύλη από το Νεοχώρι Υπάτης και την γύρω περιοχή .
«ΦΘΙΩΤΙΣ»
Μηνιαίο Περιοδικό της Νομαρχίας Φθιώτιδος
Παραγωγή-Τουρισμός-Έργα-Γράμματα-Τέχναι
Έτος έκδοσης πρώτου τεύχους: 1955
Επιμέλεια έκδοσης: Νίκος Κ. Θάνος
Εικονογράφηση: Κ. Θετταλού
«Στερεοελλαδίτικη
Εστία»
Πνευματική Επιθεώρηση της Ρούμελης
Ιστορία-Λαογραφία-Γράμματα-Τέχνες-Τουρισμός
Έτος έκδοσης πρώτου τεύχους: 1960
Εποπτεία Νομαρχία Φθιώτιδος-Νομάρχης: Κων. Στεργιόπουλος
Επιμέλεια έκδοσης: Νίκος Κ. Θάνος
«Φθιωτικά Χρονικά»
Ετήσια Φιλολογική Έκδοση
Ιστορία-Ιστοριοδιφία-Λογοτεχνία-Λαογραφία-Τέχνη-Πολιτιστική Κίνηση-Χρονικά κλπ.
Έτος έκδοσης πρώτου τεύχους: 1980
Ιδρυτής- Διευθυντής: Δημήτριος Θ. Νάτσιος
Τόπος έκδοσης ΑΘΗΝΑ
Έτος έκδοσης:1957-1970
Ιδιοκτήτης - Δ/ντής: Δημ. Σταμέλος.
Το περιοδικό εκδόθηκε το 1959. Η έκδοση του συνδέεται με το
όνομα του νεαρού τότε ποιητή Θωμά Γκόρπα.
Τα «Αιτωλικά Γράμματα» έχουν διάρκεια ζωής από τον Ιούλιο-Αύγουστο του 1960 μέχρι τον Ιούλιο-Οκτώβριο του 1961 και αριθμούν συνολικά 8 τεύχη (4 μονά και 2 διπλά). Βασικός μοχλός, , εκδότης και υπεύθυνος, ο νεαρός τότε Μάρκος Γκιόλιας.
*Τεύχος 1, Ιούλ.-Αύγ. 1960 με σχέδιο του Σπ. Βασιλείου
Τριμηνιαία έκδοση με φιλολογικό και λαογραφικό περιεχόμενο, του οποίου η έκδοση ξεκίνησε το 1956
Πρώτο Τεύχος:10/1955
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου